Foto: © Lucas Kemper

9 april 2020

Het succes van PPS: "Niet op je eigen stoel blijven zitten"

Het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Water (CIV Water, startjaar 2013) is een kenniscentrum in de watersector dat deel uitmaakt van de WaterCampus Leeuwarden. Het richt zich op de ontwikkeling van jongeren én werkenden tot wendbaar vakman/-vrouw door ontwikkeltrajecten vorm te geven samen met onderwijs en bedrijfsleven. Programmamanager Pieter Hoekstra en Marije IJszenga - teammanager bij bedrijfspartner Vitens - vertellen over dit succesvoorbeeld van publiek-private samenwerking, en over hoe zij handig gebruik maken van het Regionaal investeringsfonds voor het mbo.

"Mijn rol als programmamanager is die van intermediair", begint Pieter Hoekstra. "Dat is voor mij ook één van de succesfactoren van de publiek-private samenwerking (PPS) die we hebben bij CIV Water. Dat zit hem niet zozeer in mijn persoon, maar wel in mijn achtergrond. Ik werkte voorheen bij Wetterskip Fryslân, ben van huis uit docent en heb veel project- en progammamanagement ervaring. Maar buiten dat: ik ben niet direct gelieerd aan het onderwijs of het bedrijfsleven; ik ben een objectieve schakel. Vaak hebben dit soort PPS’en een bepaalde kleuring, omdat ze óf vanuit het onderwijs óf vanuit bedrijfsleven óf vanuit de overheid komen; wij zijn geworteld in alle drie de werelden. Daarnaast hebben we een andere belangrijke meerwaarde. Dat is de WaterCampus Leeuwarden. Zo’n ecosysteem is een perfecte basis voor een PPS."

Vitens
Ook Vitens, het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland, is bij CIV Water betrokken. Marije IJszenga, teammanager bij Vitens vertelt: "5 à 6 jaar geleden stelden wij vast dat onze analisten bepaalde competenties misten. We gingen daarover in gesprek met Pieter Hoekstra van CIV Water. Wij gaven de voorkeur aan een intern opleidingstraject om aan die competenties te werken. CIV Water hielp om dit traject mede in te vullen. Dat draait nu al een tijdje onder de naam Drinkwatertechniek voor procesoperators." Hoekstra vult aan: "Na afloop van de eerste training zei de CEO van Vitens dat de opbrengst “niet alleen meetbaar, maar ook merkbaar is”. De kennis van zijn medewerkers is toegenomen. Ze kennen elkaar nu beter en weten elkaars kennis en kunde te benutten en te waarderen. Dit zorgt weer voor meer onderling begrip."

2020.09.04_02 - Het succes van PPS: "Niet op je eigen stoel blijven zitten"

Foto: © Lucas Kemper

Kennismaken met de waterwereld
Ook IJszenga is enthousiast over de samenwerking met CIV Water en wil die graag uitbreiden: "De samenwerking heeft meerwaarde, omdat onze expertises elkaar aanvullen. Zij weten hoe ze onderwijsmodules moeten ontwikkelen en wij kunnen laten zien hoe het werk er in de praktijk uitziet. We wilden die samenwerking graag uitbreiden, aansluitend op de vraag: 'Hoe kunnen we studenten interesseren voor de waterwereld?' Daarom kiezen we er bewust voor om ons opleidingstraject ook aan te gaan bieden aan mbo-studenten, zodat ze de nieuwste technieken kennen en kennis maken met de waterwereld. Dat is een heel leuke wereld die wij graag willen laten zien."

2020.09.04_03 - Het succes van PPS: "Niet op je eigen stoel blijven zitten"

Scherp houden
Hoekstra vult de woorden van IJszenga aan: "De RIF-subsidie die CIV Water in september vorig jaar van OCW kreeg is een scale-up subsidie bedoeld om die samenwerking te intensiveren en het onderwijs te helpen vernieuwen. We hebben de start-up fase afgerond en wilden de volgende stap maken gericht op (proces)techniek. De subsidie daagt je uit om scherp te hebben hoe je verder wilt ontwikkelen. De markt heeft een grote vraag naar procesoperators. We hebben ons bij de aanvraag van de subsidie sterk gericht op de vraag wat wij kunnen doen om bij te dragen aan die vraag."

Over het Regionaal investeringsfonds (RIF) voor het mbo

Aantrekkelijk en eigentijds mbo-onderwijs. Om dit te bewerkstelligen, is het voor mbo-instellingen noodzakelijk om nauw samen te werken met bedrijven. Dit vraagt voor beide partijen veel aandacht.
Het kabinet riep daarom in 2014 de RIF-regeling in het leven. Wegens succesvolle resultaten is deze subsidieregeling al tweemaal verlengd en loopt nu door tot 2022. 
Van 1 tot en met 30 juni 2020 kunnen PPS'en weer een aanvraag indienen, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen nieuwe en scale-up projecten. 
Kijk hier voor meer informatie.

2020.09.04_04 - Het succes van PPS: "Niet op je eigen stoel blijven zitten"

Foto: © Lucas Kemper

(Inter)nationaal voorbeeld
De werkwijze van CIV Water is opgevallen, nationaal en internationaal. Hoekstra: "De RIF-gelden die we vorig jaar kregen zijn bedoeld voor het doorontwikkelen van onze hybride leeromgeving. Dat ervaar ik als een erkenning voor wat we hebben neergezet." Daarnaast kende de Europese Unie vorig jaar juli een subsidie toe aan CIV Water van bijna 1 miljoen euro toe. Met deze subsidie wil CIV Water een Europees Platform voor ‘Vocational Excellence (PoVE)’ voor de watersector in Europa helpen vormgeven. Dit platform richt zich op de ontwikkeling van de mbo’er in de watersector. Er wordt samengewerkt met vijf regio's in Schotland, België, Letland, Malta en Tsjechië die een proactieve rol willen spelen bij duurzame groei en innovatie in de Europese watersector. Hoekstra hierover: "De manier waarop in Nederland het mbo en het bedrijfsleven samenwerken is een voorbeeld voor andere Europese landen. De subsidie is bedoeld om te kijken wat CIV Water voor andere Europese regio’s kan betekenen. Ook dat is een mooie erkenning dat we goed bezig zijn."

Tips van Pieter Hoekstra en Marije IJszenga

Pieter Hoekstra: "Wil je dit soort PPS tot een succes maken, moet je samen een proces in als bedrijven en onderwijs. Dat bedenk je niet even achter een bureau. Wij zijn gestart in maart 2018 met het vormgeven van de aanvraag voor de RIF-opschaalsubsidie en pas op 30 juni 2019 hebben we de uiteindelijke RIF-aanvraag ingediend. In de tussentijd hebben we zes sessies gehad met onze partners om de toegevoegde waarde te vinden. Wij hebben geconcludeerd dat die toegevoegde waarde op het gebied van onderwijs zit. Het is belangrijk dat partners niet op hun eigen stoel blijven zitten, maar kijken naar het gezamenlijke doel."

Marije IJszenga: "Ja, deze samenwerkingsverbanden kosten tijd en geld. Maar zie het vooral ook als een investering in je medewerkers. Door de kruisbestuiving groeien je medewerkers. Hun wereld wordt groter. Ze beseffen meer waar ze mee bezig zijn: 'Waarom test ik dit water? Om ervoor te zorgen dat het drinkwater van Nederlanders veilig is!' De maatschappelijke meerwaarde van ons werk wordt zo veel duidelijker: voor onze eigen medewerkers, maar ook voor studenten die we willen enthousiasmeren voor ons vak."