‘De hybride docent is geen quick fix voor de tekorten in de sector’

Paula Kager begint met het goede nieuws. ‘Ik ben er trots op dat ik in kaart heb gebracht waar de grootste knelpunten zitten. Waar zit de mismatch en wat is er nodig om dit tot een succes te maken? Maar’, gaat ze daarna meteen verder, ‘de hybride docent is geen quick fix voor de tekorten in de sector. Het scenario waarin een school met een vraag komt, die snel wordt ingevuld vanuit een bedrijf is niet reëel. Zo eenvoudig is het niet. Scholen willen graag duurzame samenwerking. Dat vereist veel voorbereiding, dat regel je ook niet in vier maanden − de looptijd van de pilot. Voor echte onderwijsvernieuwing heb je veel meer nodig. Hybride docentschap vergt inventiviteit, innovatie en samenwerking. En daarmee ook tijd en geld.’

Resultaat
De concrete opbrengst is daarom wat mager in de ogen van Paula Kager. ‘Wat ik had willen bereiken, en helaas niet is gelukt, is het maken van een concrete match. Zo’n vijf beloftevolle matches zijn niet doorgegaan. Bedrijven haakten uiteindelijk af. Deels door corona, maar ook om meer structurele redenen. Binnen de cybersecurity zijn de salarissen hoog.  Scholen verwachten dat bedrijven dit verschil bijpassen, maar bedrijven zeggen dat dit te veel omzet kost. De duurbetaalde medewerkers zijn dan niet meer declarabel, zoals het heet. Geen enkele consultant is natuurlijk volledig declarabel, maar investeren in samenwerking met een school komt bovenop de andere momenten waarop iemand niet declarabel is. Bedrijven kunnen een grotere rol spelen bij de opleiding van het talent van de toekomst, als co-opleider. Scouten van toptalent en bijdragen aan tekort docenten zijn belangrijke bijvangsten. Maar dat is lange termijn. Dat doel bereik je niet door een paar keer een gastles te geven. Het is me tegengevallen dat bedrijven afhaken als ze beseffen dat dit betekent dat zij een investering moeten doen.’

Bredere definitie
Volgens Paula Kager is het eigenlijk nodig om een stap terug te zetten. ‘We moeten de definitie van een hybride docent verbreden.Een cybersecurity-professional kan op verschillende manieren bijdragen aan het onderwijs, dat hoeft niet per se door als docent voor de groep staan. Ook scholen staan open voor andere vormen van samenwerking. Een hogeschool vertelde me dat ze veel zien in de samenwerking tussen een professional en een docent in de vorm van een buddysysteem. kan ook andersom werken. Hogescholen geven namelijk aan dat het voor docenten ook interessant kan zijn om hun didactische expertise te delen binnen het bedrijfsleven. Andere hogescholen hebben voorgesteld om een pool te maken van cybersecurity professionals die op een of andere manier een bijdrage willen leveren aan het onderwijs. Dan kun je op poolniveau werken en is het misschien makkelijker om een match te maken.’

Loket
Bedrijven staan misschien niet te springen om hybride docenten af te staan, maar bij scholen valt er ook nog het een en ander te verbeteren, concludeert Paula Kager. ‘Het kostte me soms veel tijd voordat ik überhaupt reactie kreeg van een school en voor ik met iemand kon schakelen over het onderwerp. Een kandidaat hybride docent vindt ook lang niet altijd de juiste ingang. Soms is dat een docent-ICT, een andere keer is het de HR-afdeling en in het derde geval is het de opleidingsmanager. Als een kandidaat lang moet zoeken voor hij terecht kan, is de kans dat hij afhaakt natuurlijk groot.’ Een ander probleem is versnippering va. ‘Er gaat nu veel subsidie naar kortdurende projecten. Wat nu als we een grote onderwijsinnovatiepot maken.  Veel innovatiegeld gaat naar relatief kortdurende trajecten. Is het niet beter om al die potjes te verzamelen en er individuele leerpotjes per student van te maken?’

Daadkracht en innovatiekracht
‘Ik kom zelf uit het bedrijfsleven. Ik moet zeggen dat ik het onderwijs en wat ervoor nodig is in de 21^e-eeuw ook heb onderschat. Het is ook geen lineair eenrichtingsverkeer waarin een docent een student aflevert bij de deur van het bedrijfsleven. Onderwijs bereidt studenten voor op het werkende leven en je moet in brede zin kijken wat daarvoor nodig is. Veel praktijkonderwijs in elk geval, waarvan een deel binnen, en een deel buiten de school plaatsvindt. Met docenten en praktijkbegeleiders in een coachende rol. Het hybride docentschap is voor mij een onderdeel van die bredere kijk op onderwijs. Het vereist daadkracht en innovatiekracht om te realiseren, dat sluit niet altijd aan bij de rol die docenten nu invullen.’ Samenvattend, mag de conclusie zijn dat er op basis van de ervaringen van deze pilot nog een lange weg af te leggen is voordat de hybride docent echt gemeengoed is. ‘Uiteindelijk is het antwoord op de succesvraag eenvoudig. Wil je dit tot een succes maken, moet je het prioriteit en urgentie geven. Anders valt het van de kar af.’