Drijfveren hybride docent: ‘alleen dat nog, en dan ben ik om’

In Nederland zijn er zo’n 600.000 mensen die meerdere banen combineren. De Sociaal-Economische Raad schreef in haar verkenning naar combinatiebanen (2018) onder andere dat er een ‘veelkleurig palet aan motieven’ is om meerdere banen te combineren. Wat kunnen we zeggen over de motieven van de hybride docent?

TNO en het CBS onderzoeken jaarlijks, in samenwerking met het ministerie van SZW, de werkbeleving van werknemers via de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA). In de NEA zijn ook vragen opgenomen over het combineren van banen en de belangrijkste reden om dit te doen. De NEA helpt om een hardnekkig misverstand uit de wereld te helpen, namelijk dat mensen voornamelijk vanuit financiële noodzaak banen combineren. Uit onderstaande figuur blijkt dat zaken als ‘afwisseling’ en ‘ontwikkeling’ vaker genoemd worden door de hybride beroepsbevolking dan ‘financieel rondkomen’. Als we vervolgens kijken naar de groep die werkzaam is in het mbo en hbo zien we dat de hoofdredenen ‘afwisseling’ en ‘ontwikkeling’ samen goed zijn voor 52,4% in het mbo en 67,5% in het hbo, terwijl ‘financieel rondkomen’ door 9,3% in het mbo en 6,1% in het hbo wordt genoemd.

Uit interviews met hybride docenten in het voorjaar van 2020 blijkt dat hybride docenten de afwisseling en ontwikkeling die ze zoeken ook vinden in hun combinatiebanen. Veel genoemde voordelen zijn: afwisseling in werkzaamheden, diversiteit van contacten, (persoonlijke) ontwikkeling en energie vanuit het lesgeven. Dit is in lijn met eerder onderzoek naar hybride docenten in het VO waarbij hybride docenten de vraag kregen wat zij de belangrijkste voordelen van het combineren van banen vinden. De meest genoemde voordelen bleken: ik doe meer wat ik leuk vind, ik doe meer waar ik goed in ben, ik ervaar persoonlijke groei.

Hybride docenten hebben dus positieve redenen om te starten met het combineren van banen. Wat houdt anderen tegen om de stap naar het hybride docentschap te zetten?

In 2017 heeft Motivaction in opdracht van Platform Bèta Techniek onderzoek gedaan naar de drijfveren van mensen om les te gaan geven. Hierbij is gevraagd of mensen interesse hebben in lesgeven in het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs of het mbo. Voor mensen die aangaven interesse te hebben in lesgeven op het mbo bleken de belangrijkste maatregelen om hen over te halen daadwerkelijk les te gaan geven:

Makkelijk lesbevoegdheid kunnen halen (31%)
Gratis lesbevoegdheid kunnen halen (30%)
Lesgeven kunnen combineren met huidige of andere baan (27%)
Parttime les kunnen geven (20%)
Als het meer zou verdienen (19%)

Zowel in het mbo als in het hbo is het zeer gebruikelijk om parttime les te geven (punt 4). In een ander artikel gaan we in nader in op salaris(verschillen) (punt 5). De eerste twee punten blijven over als belangrijke maatregelen om aandacht aan te besteden en te zorgen dat meer mensen de stap zetten richting het onderwijs.