Het mooiste meisje van de klas

Column

Wat herinner jij je nog van jouw basisschooltijd? Het aftellen tijdens warme dagen tot dat je naar huis mocht om te gaan zwemmen? Dat ene schoolproject wat je zelf in elkaar gebouwd had van Meccano? Een excursie naar het museum, waar de spanning al begon in de bus, met de vraag wie er voorin de dubbeldekker mocht? De dagen dat de regen tegen het raam tikte en je wegdroomde in de spiegeling van het raam, naar plekken ver buiten de klas? Of is het misschien het mooiste meisje van de klas wat je jezelf nog levendig herinnert?

Het zijn niet de basisvaardigheden, de splitshuisjes of het dictee waar je aan denkt bij deze vraag. Wel zijn het de momenten die je toen ook al intens beleefd hebt. Momenten waar emotie in zat, bij de leerkracht, samen met klasgenoten of bij jou. Verdriet, vreugde, plezier, tastbare herinneringen zoals een tekening, een muziekles, of een experiment. Vaak kun je jezelf exact een werkstuk nog herinneren, maar wie herinnert zich nog een les uit een methode? Dit terwijl je de spreekbeurt die je gegeven hebt, over een konijn, nog in elk detail kunt herinneren. Waarschijnlijk ken je leerkrachten nog bij naam en weet je nog alle gekkigheden of eigenaardigheden. Wat opvalt in de meeste herinneringen, is dat het momenten buiten het reguliere onderwijs zijn. Niet toen je aan het lezen of rekenen was in de klas, maar het moment dat je een gastles kreeg, dat je lekker je gang mocht gaan met handenarbeid, of toen je buiten op ontdekking mocht.

Begrijp mij niet verkeerd. Basisvaardigheden zijn belangrijk en een methode kan houvast geven voor je onderwijs. Maar de leerkracht wordt vaak vergeten in dit verhaal. Een goede juf of meester weet een kind te inspireren om zich te ontwikkelen. Als het lukt om blijvende herinneringen te maken, dan heb je het als leerkracht goed gedaan. Je moet dan wel een schaap met vijf poten zijn, dat oprecht interesse heeft in elk kind en elk interessegebied. Kinderen zijn nu eenmaal individuen en leren niet lineair. Laat dit nu net de valkuil zijn van elke methode; deze zijn gemaakt voor een gemiddeld kind en gaan uit van een lineaire leercurve. Dit alles wordt nog versterkt door de toetslobby en voortgangsmetingen waar we elk kind, tegen het gemiddelde afzetten. Hier gaan we volledig voorbij aan de talenten van het kind.

Onderzoekend en ontwerpend leren kan helpen om de motivatie en het enthousiasme bij leerlingen te verhogen (aldus onderzoek van KBA Nijmegen: activiteiten ter bevording van oriëntatie op techniek en technologie). Wat draagt nu bij aan een hogere leeropbrengst? Het inbrengen van een doe-component zorgt ervoor dat kinderen hun aandacht beter vasthouden en de ervaring langer bijblijft. Kinderen zijn immers graag actief bezig. Het helpt om theorie met de praktijk te integreren. Het is hierbij belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van de kinderen. Wereldoriëntatie behelst een aantal kerndoelen van het basisonderwijs. Het is dus belangrijk om een breed en divers beeld van de wereld te laten zien, niet alleen je eigen interessegebied. Blijvende herinneringen en hogere leeropbrengsten ontstaan op momenten waar de praktijk en theorie elkaar aanraken.

Het is dus tijd voor meer basisvaardigheden. We moeten zorgen dat hier blijvende herinneringen ontstaan en de leeropbrengst hoger wordt. Dit kan door praktijk en maatwerk in de methode te integreren. Hoe mooi zou het zijn als leerlingen tijdens het rekenen dit ook praktisch vertalen. De één moet een race auto een aantal omwentelingen laten maken om tot een afstand te komen, waar de ander door de juiste getallen aan te slaan een stukje muziek componeert. Taalonderwijs leent zich bij uitstek om context voor de leerling te introduceren. Niet alleen een verhaal over een luchtballon lezen, maar deze vervolgens ook ontwerpen, bouwen en tot grote hoogte laten stijgen.

Techniekonderwijs is de oplossing om de basisvaardigheden te versterken. Laten we daarom starten met het creëren van blijvende herinneringen. Door het hele land zijn al inspirerende voorbeelden te vinden, van klusklassen, tot een basisschool die onderzoekend en ontwerpend leren inbrengt van groep 1 tot en met groep 8. Laten we al deze mooie initiatieven komende tijd een podium geven. Een beetje net als het mooiste meisje van de klas. Vaak is zij een rolmodel waar de anderen tegenop kijken. Laat dat nu precies hetgeen zijn wat ik al deze inspirerende voorbeelden in het land ook zo gun. Wat mij betreft zijn de rolmodellen de dapperen die tegen de stroom inroeien. Die zien wat er anders kan. De leerkrachten die ondanks alle regels en belemmeringen toch fantastisch inspirerend onderwijs verzorgen. Zo'n rolmodel hoeft geen meisje te zijn en ook niet knap. Een mooi mens word je door hetgeen wat je doet.

Rowwen Hèze zong het al in het Twieje Wurd: “enne gojje mins blieft altied leave....”

#praktischbegaafd #iedereendoetmee #makingmemories

Over Ben

Ben Snoeijs (1984) studeerde Werktuigbouwkunde aan Avans Hogeschool en Innovation Management aan de TU/e. Ben heeft eerst een aantal technische functies in het bedrijfsleven bekleed. Tegenwoordig werkt hij als docent engineering bij de Associate Degrees Academie te Roosendaal en zet zich actief in voor bètapromotie, instroombevordering voor het technisch domein en meer vrouwen in de techniek.