Emile Schütte ©TP

24 maart 2021

‘Laat hybride docenten vooral doen waar ze goed in zijn’

Het thema hybride docent staat al een aantal jaar op de agenda binnen diverse organisaties in de provincies Gelderland en Overijssel. Via de pilot Hybride Docenten Oost-Nederland wil Hogeschool Windesheim samen met partners de huidige infrastructuur voor het hybride docentschap in Oost-Nederland verbinden en versterken. Projectleider is Emile Schütte. Hij en zijn collega Manon Biemans vertellen over de uitkomsten van deze pilot.

Een enthousiaste Emile Schütte valt met de deur in huis: ‘Met deze pilot boeken we tot nu toe aardig wat succes. Hij loopt nog volop maar is nu al behoorlijk geslaagd. Sinds september hebben we 50 belangstellenden “gerekruteerd”, die zich willen oriënteren op het beroepsonderwijs. Daarvan hebben twee professionals een baan aangeboden gekregen binnen het mbo en het vmbo als hybride docent. Ik ben ook blij met het commitment van de deelnemende ROC’s in Gelderland en Overijssel. Bedrijven zijn soms nog afwachtend. Ze zijn huiverig om werknemers af te staan.’ Manon Biemans vult aan. ‘De meerwaarde van hybride docenten was voor scholen al helder. Er is een subsidie ‘’extra handen in de klas’’. Van deze subsidie maken verschillende ROC’s bijvoorbeeld gebruik om hybride docenten aan te kunnen stellen. Voor bedrijven was de meerwaarde minder duidelijk, ook zij zien nu meer kansen. Bedrijven en scholen hebben wel andere verwachtingen, merk ik. Je moet over die verwachtingen in gesprek blijven zodat iedereen de juiste beelden heeft.’ Emile Schütte: ‘Veel mensen buiten het onderwijs zijn nog steeds onbekend met het concept. Er zijn bovendien veel partijen met het onderwerp bezig, die elkaar nog niet altijd vinden. Misschien dat een landelijke campagne een goed idee is om deze partijen meer te verbinden.’


Maatwerk
Emile Schütte gaat verder. ‘Een andere, meer flexibele invulling van het onderwijs helpt daarnaast om het voor werknemers van bedrijven makkelijker te maken de stap naar het onderwijs te zetten. Hybride docenten lopen vaak stuk op zaken als strakke roostering en de verwachting dat hybride docenten 2,5 dag per week in het onderwijs aan de slag moeten. Bij Hogeschool Windesheim werken we met leeruitkomsten, en flexibele modules met een verschillende duur.’  Die werkwijze maakt het makkelijker voor hybride professionals, die meer dan 4-6 uur per week – de hoeveelheid dat ze zonder lesbevoegdheid voor de klas mogen staan - willen werken. Het is belangrijk dat hybride professionals laten zien welke competenties ze al hebben. Op basis daarvan kan een maatwerktraject worden uitgezet om die competenties aan te vullen of uit te bouwen. Daar hoort uiteindelijk ook een papiertje bij, maar de weg ernaartoe moet en kan anders.’


Commitment en droombeelden
‘Voor mij is een belangrijke leerervaring dat je er met commitment nog niet bent’, vertelt Manon Biemans. ‘ROC’s hebben getekend dat ze meedoen, maar onderweg liepen we regelmatig tegen muren aan. Toegegeven, corona speelde en speelt een grote rol. Er kwamen strenge maatregelen en scholen gingen grotendeels dicht, zeker voor externen. Dat betekende meestal ook dat voor externe hybride docenten even geen plek was. De verschillende verwachtingen tussen onderwijs en bedrijfsleven − waar het vaak over gaat als het onderwerp hybride docenten aan de orde komt − is ook een issue. Je hebt soms te maken met onrealistische droombeelden, van beide kanten. Wij spreken weleens mensen van bedrijven die zeggen: vmbo daar hoef ik niet naar te kijken, doe mij maar mbo. Dan hebben studenten bewust voor het onderwerp gekozen, die bubbel spat dan wel uiteen.’


Focus op werkgevers 
Emile Schütte pleit voor omdenken. ‘Sommige mensen zien hybride docenten als dé oplossing voor het docententekort. Het tekort aan docenten is een groter maatschappelijk probleem, dat gaan we niet oplossen met hybride docenten (alleen). Bij de inpassing van hybride docenten helpt het om te redeneren vanuit de positie van werkgevers. Wat levert de werkgever op? Dan weet je beter welke uitdagingen je moet oplossen en hoe je bedrijven motiveert om mee te doen. Op de middellange termijn blijven ze up-to-date, ze weten jong talent aan zich te binden en het straalt positief af op het imago van de organisatie. Dit levert misschien niet direct profit op, maar wel indirect.’


Vervolg
‘Wij gaan samen met onze partners van de ROC’s, de vmbo’s en brancheorganisaties door op de ingeslagen weg’, vertelt Emile Schütte, ‘met de acquisitie van hybride docenten, het leggen van verbindingen en de nadruk op samenwerking. Het is cruciaal dat we hybride docenten niet “lastigvallen” met allerlei onderwijsspecifieke zaken: laat professionals doen waar ze goed in zijn en zadel ze niet op met randzaken. Ik denk bijvoorbeeld aan de grote hoeveelheid overleggen binnen het onderwijs. Manon Biemans vult aan: ‘Een andere oplossingsrichting zou kunnen zijn om meer te denken in teamtaken en -rollen. Eerst goed onderzoeken waar het (docenten)tekort precies zit en dan op teamniveau kijken naar een mogelijke oplossing en de benodigde vaardigheden en competenties.’ 

Pilot

Hybride Docenten Oost Nederland – Leven lang Ontwikkelen
Hogeschool Windesheim, Zwolle
Projectleider: Emile Schütte

Het thema hybride docent staat al een aantal jaar op de agenda binnen diverse organisaties in de provincies Gelderland en Overijssel. Er zijn de afgelopen jaren vanuit het bedrijfsleven en/of onderwijsinstellingen diverse trajecten ontwikkeld die te maken hebben met hybride docentschap. Echter hebben al deze initiatieven en trajecten ertoe geleid dat het voor de individu en het bedrijfsleven niet meer inzichtelijk is wat de verschillende mogelijkheden zijn en leidt het niet tot voldoende hybride docenten. Ook ontbrak het na het volgen van oriëntatietrajecten aan actieve begeleiding richting een vervolgopleiding om daadwerkelijk te komen tot hybride docentschap.

Via de pilot Hybride Docenten Oost-Nederland, wilde Hogeschool Windesheim samen met partners in Gelderland de huidige infrastructuur voor het hybride docentschap in Oost Nederland doorlichten, verbinden en versterken met als doel te komen tot maatwerktrajecten met doorlopende leerlijnen van PDD (of andere oriëntatie trajecten) naar tweedegraads-, PDG- of BDB-trajecten voor potentiële hybride docenten in het mbo en hbo. Op deze manier wordt er ook invulling gegeven aan het thema Leven Lang Ontwikkelen thema binnen het Overijssels Vakmanschap en Geldersvakmanschap en de uitdagingen binnen Sterk Techniekonderwijs en Regionaal aanpak Personeelstekort binnen beide provincies, waar ook de verduurzaming van de pilot zal plaatsvinden.