14 september 2021

‘Lesgeven is een vak apart’

Je kunt hartstikke veel weten van ingewikkelde machines of van fraaie houtverbindingen, maar ben je dan ook een goede docent? Lesgeven is een ander vak. Techniekprofessionals leren in de opleiding tot hybride docent, zoals onder andere op het Friesland College in Heereveen, beide vakgebieden te combineren.

Hoe reageer jij als docent, als een leerling in de klas dominant is of juist teruggetrokken? Hoe herken je dat, in verbaal en non-verbaal gedrag? Wat is kenmerkend voor een leerling die helpend of zeer competitief is ingesteld? En hoe zorg je ervoor dat beiden tot hun recht komen?

In de praktijk
Voor de cursisten - veertien mannen en één vrouw - is dat nieuw terrein. Ze komen uit allerlei richtingen, van scheepsbouw tot elektro. Eén ding hebben ze gemeen: zij willen les gaan geven om hun kennis over te dragen. Maar niet fulltime… Opzet is dat zij blijven werken in hun vak, maar hiernaast een aantal uren per week als assistent-docent aan de slag gaan in de praktijk van vmbo, mbo en hbo.

‘Zo zorgen we ervoor dat het onderwijs up-to-date is en aansluit bij de praktijk van vandaag en morgen’, zegt projectleider John van Mierlo. Hij is verantwoordelijk voor de opleidingen in Noord-Nederland van dit landelijk project, waarin drie opleidingsfondsen een flink deel van de kosten van cursisten voor hun rekening nemen. De techniek staat te springen om goed opgeleide mensen. Van Mierlo: ‘Door de inzet van enthousiaste vaklui hopen we onderwijs in deze richting aantrekkelijk te maken.’ Bovendien dreigt een tekort aan docenten.

Stage
Van de opleiding gaat een flink deel van de tijd naar een stage in het onderwijs, maar ook staan achttien bijeenkomsten op het programma. Docenten van hogeschool Windesheim geven les in vooral pedagogisch-didactische vaardigheden. Er is heel wat lesmateriaal. ‘Maar jullie hoeven niet alles uit het hoofd te leren’, zegt docente Margot Leisink geruststellend. ‘Gebruik het boek vooral als naslagwerk, als je in de stage voor een vraag staat.’

Sieger van Kampen (55) uit Leeuwarden heeft zijn eerste stappen in het onderwijs al gezet. Hij geeft les op Friese Poort in Sneek en is opleidingscoördinator bij de bedrijfsschool van De Vries Scheepsbouw in Makkum, maar is zelf ook nog actief in de scheepsbetimmering.

Een prachtige combi, merkt Van Kampen, en het gaat goed. ‘Ik merk dat ik het talent heb om jongeren te motiveren, maar kan zeker nog wel didactische tools gebruiken.’ Hoe leg je met 35 jaar ervaring in het vak iets uit aan iemand die nog helemaal moet beginnen? ‘Dan wil je gauw te snel.’

Voor Matthijs Puite (44) uit Harlingen is het onderwijs helemaal nieuw. Hij werkt als servicetechnicus bij installatiebedrijf Mensonides, waar hij twintig jaar geleden begon als elektromonteur. Een servicetechnicus staat dagelijks voor veel puzzels. Dat is uitdagend, aldus Puite: ‘En dat enthousiasme breng ik graag over.’ Als zeilinstructeur merkt hij dat hij het leuk vindt om mensen iets bij te brengen. Ook in het onderwijs? ‘Dit is een mooie kans om dat uit te proberen.’ Inmiddels is hij gestopt met de opleiding. Lesgeven voor een grote groep is toch niet helemaal zijn ding. Wel is hij een ervaring rijker.