‘Mensen moet je een kans geven om zich te ontwikkelen’

‘Het lijkt bij ons een beetje op de oude LTS’, vertelt Sandor trots over de Cottus Vakschool. Hij was nauw betrokken bij de oprichting in 2013. ‘Er is binnen ons bedrijf steeds meer focus gekomen op het opleiden van onze mensen. Dat maakt hen niet alleen slimmer, maar ook medebeheerder van hun vak’, vervolgt hij.

Met de oprichting van de vakschool wil Sandor de overstap naar de technische branche zo laagdrempelig mogelijk maken. In veertien weken leren medewerkers de basis van het vak, waarna ze onder begeleiding aan de slag gaan. Cottus betaalt de opleiding en zorgt voor alle benodigde materialen, zoals werkkleding, schoenen en gereedschap. Daar wordt veel gebruik van gemaakt. ‘We hebben nu zo’n 800 medewerkers contractueel in dienst, velen daarvan volgen een opleiding. Dat zijn overigens niet alleen de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) trajecten, maar ook specialistische trainingen’, legt hij uit.

Omscholen tot elektrotechnisch monteur
Eén van hen is Ali Fard. Hij is 40 jaar oud, startte in 2021 zijn omscholing via de regeling van het RVO en is erg blij met zijn overstap naar de technische sector. Na vier lesweken in Apeldoorn liep hij tien weken stage bij Linde Kroon Elektrotechniek in Dedemsvaart. ‘Na mijn stage kreeg ik een jaarcontract, maar in juli van dit jaar heb ik al een vast contract gekregen!’ vertelt Ali trots.

Als schilder zat Ali niet meer op zijn plek en wilde hij een nieuwe richting inslaan. Vanuit de gemeente Zwolle werd hij ondersteund door sociaal werk- en ontwikkelbedrijf Tiem, die hem bij Cottus introduceerde. Dit bleek een goede match. Ali: ‘De elektra sprak mij gelijk aan. Ik volg nu een BBL-opleiding, waarbij ik vier dagen per week werk en de vijfde dag de opleiding tot elektrotechnisch monteur niveau twee volg. In februari hoop ik mijn diploma te halen, maar ik ben van plan om hierna nog met niveau drie verder te gaan’.

Carrièreplan als stip op de horizon
Cottus stimuleert haar medewerkers graag om door te leren. Sandor: ‘We hebben een nauwe samenwerking met verschillende ROC’s in het land, waaronder het Graafschap College in Doetinchem. Daar worden nu 83 BBL’ers opgeleid volgens onze methode, waarvan een derde inmiddels bezig is met een niveau drie opleiding’.

Hij vervolgt: ‘Intrinsieke motivatie is daarvoor de belangrijkste drijfveer. Het begint met een twinkeling in de ogen’. Om een verdere doorgroei te stimuleren tekenen nieuwe medewerkers naast het arbeidscontract ook een samen opgesteld carrièreplan. Dit plan vormt de basis voor ieders persoonlijke ontwikkeling, wat Sandor eigenlijk veel belangrijker vindt dan het arbeidscontract.

Van hobby naar werk
Doorleren kan binnen Cottus ook op latere leeftijd. Jos Bouman, inmiddels 56, maakte vorig jaar de overstap. Na dertig jaar werkzaam te zijn als audicien vond hij het werk steeds minder leuk worden, met name door het toenemende computerwerk. Hij koos voor een ommezwaai en werd touringcarchauffeur. Vanwege het Coronavirus kwamen zijn werkzaamheden echter al gauw stil te liggen. Jos: ‘Mijn dochter kocht in die periode een eigen huis en ik mocht helpen met het opknappen ervan. Elektra aanleggen, dat soort dingen. Toen vroeg het UWV of ik dat niet ook als werk wilde doen. Heel leuk, dacht ik, maar de papieren heb ik niet’.

Jos kreeg vanuit het UWV en met behulp van de omscholingsregeling een leer-werktraject aangeboden. ‘De theorie is voor mij makkelijk’ stelt Jos, ‘maar de praktijk vind ik lastiger. Als je ouder bent, leer je minder snel nieuwe dingen. Ik doe het soms wat langzamer dan anderen, maar ik doe het liever goed dan afgeraffeld. En ik word nu grotendeels zelfstandig ingezet, dus eigenlijk gaat het heel goed’.

Omgaan met arbeidsmarktkrapte
Ondanks de mooie omscholingsvoorbeelden blijft het een uitdaging om voldoende personeel te vinden. Daarom kijkt het bedrijf van Sandor ook actief naar de arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het UWV is daarbij een trouwe partner, evenals gemeenten, re-integratiebureaus en andere partijen. ‘Daar moet je als bedrijf wel goed op ingespeeld zijn. Het is zonde als uiteindelijk blijkt dat het wellicht toch een mismatch is, maar daar leren we samen in’.

Bovendien is het belangrijk om ook bedrijfsklanten mee te nemen in de meerwaarde van opleiden. Sandor: ‘Opleiden is geduld hebben en willen investeren in de mens. Leerlingen moeten daarbij goed begeleid worden. Dat is voor sommige bedrijven een dilemma, het werk moet immers ook gedaan worden. Wij kijken met onze klanten hoe we de korte en lange termijn samen kunnen brengen’. Ook in opdracht van klanten leidt Cottus medewerkers op. In dat geval neemt de detacheerder de werving, selectie en opleiding voor haar rekening en biedt haar klant een passende werkervaringsplek.

Toekomstplannen
Eén van de ambities van Cottus is om meer modulair op te gaan leiden. ‘Wij denken aan korte workshops en instructieavonden. Bijvoorbeeld over vernieuwingen in de techniek, zoals zonnepanelen en warmtepompen’, vertelt Sandor. Hij vervolgt: ‘Daarnaast zou het geweldig zijn als onze eigen goed opgeleide monteurs hun kennis gaan delen en allemaal leerlingbegeleider worden’. Hij lacht. ‘Het begint met idealisme, toch?’

Ook in de toekomst blijft de samenwerking met partners als het UWV voor Cottus essentieel. Het omscholingstraject van Jos is daar een mooi voorbeeld van. Als hij niet via het UWV met de detacheerder in aanraking was gekomen, had hij de overstap nooit had gemaakt. ‘Ik heb nu van mijn hobby mijn werk gemaakt’, zegt Jos tevreden. ‘Ik hoef geen promotie meer, maar wil de komende jaren gewoon lekker aan de slag’.

Voor Ali geldt hetzelfde. Dankzij de goede begeleiding vanuit Tiem en de gemeente Zwolle heeft hij de overstap durven maken. ‘En dankzij mijn moeder’, zegt Ali trots. ‘Zij vond dat ik een goede richting in moest slaan voor de toekomst. Als je gemotiveerd bent, krijg je er een mooi diploma voor en wordt alles voor je geregeld. Ik heb nu een goed contract, fijne collega’s, een afwisselende baan en een mooi doel voor mijn toekomst’.

Investeren in mensen
Volgens Sandor ligt de kracht van zijn bedrijf in de optelsom van de mensen die er werken. ‘We hebben op iedere locatie een bar en vinden het belangrijk om bij elkaar te komen, in contact te blijven met onze mensen. Onze medewerkers zijn de ambassadeurs van het bedrijf. Dat is voelbaar, maar ook tastbaar aangezien de meeste nieuwe medewerkers via collega’s bij ons starten’.

Zolang men in de techniek werkzaam blijft, vindt Sandor zijn investering een mooie bijdrage aan de energietransitie die volop gaande is. Hij ziet de toekomst daarom positief in en blijft naar oplossingen zoeken. ‘Dat begint bij enthousiaste mensen. Hen geef ik met veel plezier een kans om zich te ontwikkelen. Ik kan er altijd weer van genieten als iemand de laskap omhoog doet en ik een twinkeling in de ogen zie’, besluit hij.