Instroom
Om aan de groeiende behoefte naar technisch geschoold personeel te kunnen voldoen zal de keuze voor een technische opleiding vaker moeten worden gemaakt.
De RIF regeling is een kans om een versnelling aan te brengen in samenwerkingen tussen mbo en bedrijfsleven. Het geeft de samenwerkingen experimentenruimte om gaaf, nieuw onderwijs te ontwikkelen welke goed aansluit bij de vraag van het werkveld. In 2024 is de derde regeling van het Regionaal Investeringsfonds (RIF) van start gegaan, waarbij een opvallende ontwikkeling plaatsvindt: een toename van entreeopleidingen in de aanvragen.
Sinds het begin van de eerste regeling in 2014 (toen nog onder de naam CIV) zijn er ruim 200 projecten gestart in het mbo. In de eerste regeling konden er uitsluitend aanvragen gedaan worden voor de technische opleidingen. Vanaf de tweede regeling, in 2018, is deze restrictie er af gegaan en is het mogelijk om een project te starten voor opleidingen in de niet-technische sectoren. Toch is nog steeds te zien dat de meeste projecten rondom technische opleidingen zijn geweest.
Tabel 1. Aantal projecten per sector. Sommige projecten betreffen meerdere sectoren.
Kansen
In de eerste regeling werden er voornamelijk projecten gestart op de niveau 3 en 4 opleidingen. De entreeopleidingen (niveau 1) werden vaak onvoldoende mee genomen in de projecten. Dit werd gezien als een gemiste kans, want juist de entree opleidingen bieden mogelijkheden voor mensen die een grotere afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Entreeopleidingen zijn bedoeld voor studenten die nog geen diploma hebben behaald op het niveau van voortgezet onderwijs en die extra ondersteuning nodig hebben voordat ze kunnen doorstromen naar reguliere mbo-opleidingen. Deze programma's richten zich op basisvaardigheden zoals taal, rekenen en digitale vaardigheden, evenals vakspecifieke trainingen die gericht zijn op bepaalde beroepen of sectoren. Daarom heeft OCW het besluit genomen om vanaf 2020 de regeling toegankelijker te maken voor entree opleidingen.
Tabel 2. Aantal entree-opleidingen per aanvraagronde
Dit is heel duidelijk terug te zien in de cijfers. In de eerste aanvraagronde van 2020 is een stijfging te zien van het aandeel entree opleidingen in de projecten die na die aanvraagronde van start zijn gegaan. Het effect was alleen van korte duur, in de tweede aanvraagronde van 2020 daalde het aantal aanvragen met een entreeopleiding direct weer. Hier is dus nog een enorm grote winst te behalen.
Over de tijd heen zijn er een heel aantal RIF’s gestart. We zien hierbij duidelijke verschillen in het aantal gestarte RIF’s per provincie. De ene provincie is natuurlijk ook groter dan de andere en kent meer mbo-instellingen. Desalniettemin liggen er voor sommige provincies nog veel mogelijkheden om van de regeling gebruik te maken.
Tabel 3. Aantal projecten per provincie.