Instroom
Om aan de groeiende behoefte naar technisch geschoold personeel te kunnen voldoen zal de keuze voor een technische opleiding vaker moeten worden gemaakt.
©TP
Werkzoekenden én werkenden die op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging hebben vaak nog onvoldoende inzicht in hun kansen binnen de technische sectoren. Wat voor banen zijn er, en hoe passen die bij mijn competenties? Wat als mijn functie toch tegenvalt, zijn er dan alternatieven? En kan ik me verder ontwikkelen? De sectorale ontwikkelpaden, een initiatief binnen het Aanvalsplan Arbeidsmarkttekorten Techniek, Bouw en Energie moet een stevig antwoord bieden op deze vragen.
Tijdens de Conferentie Actieplan Groene en Digitale Banen presenteerden projectleiders en een vertegenwoordiger van het ministerie van SZW de voortgang van dit veelbelovende project, dat als doel heeft om meer mensen te enthousiasmeren en te behouden voor de techniek.
Ontwikkelpaden als routekaart naar succes
De deelsessie, geleid door Jurjen van Ligten (Koninklijke Metaalunie), Zeb Bergsma (projectleider Technische Ontwikkelpaden), Leila Zariouh (WENB) en Janne van Stokkom (Ministerie van SZW), zoomde in op hoe potentiële medewerkers zich binnen een kansrijke sector als de techniek stap voor stap kunnen ontwikkelen. De sectorale ontwikkelpaden moeten hier een belangrijke rol in gaan spelen. En als het aan de betrokkenen ligt, liever eerder dan later. Zes technische sectoren in de bouw, techniek en energie en de ministeries van OCW en SZW zijn actief betrokken. Een belangrijk kenmerk van deze ontwikkelpaden is dat ze niet alleen overzicht bieden van en inzicht in instapfuncties, maar ook in de mogelijkheden om over te stappen en door te groeien. Zowel binnen als tussen sectoren.
De Gouden Poort, werktitel voor dé portal voor starters, zij-instromers, nieuwkomers en ervaren vakmensen die een switch naar of binnen de technische sector overwegen, fungeert daarbij als centraal platform. Hier kunnen werkgevers nieuw talent ontmoeten en krijgen medewerkers de kans om zich continu te ontwikkelen. Het biedt medewerkers bovendien een 10-jarige werk- en ontwikkelgarantie, wat het uniek maakt in vergelijking met andere initiatieven.
Het belang van overzicht en begeleiding
Leila Zariouh benadrukte het innovatieve karakter van de portal: ‘Wat dit systeem onderscheidt, is dat we medewerkers niet loslaten zodra ze instromen. Als iemand werkzaam is bij een energiebedrijf maar niet op zijn plek zit, kan hij of zij via de portal doorstromen naar een andere technische sector, bijvoorbeeld naar de metaal. Het doel is om deze medewerkers gedurende hun gehele carrière te begeleiden.’
'Het doel is om deze medewerkers gedurende hun gehele carrière te begeleiden.'
- Leila Zariouh
Deze intersectorale benadering maakt het mogelijk om de technische arbeidsmarkt aantrekkelijker te maken voor werkzoekenden én zij-instromers. Vooral voor ondervertegenwoordigde groepen zoals statushouders, vrouwen en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt biedt dit systeem veel mogelijkheden. Zariouh voegde eraan toe dat de ontwikkelpaden ook aansluiten op bestaande regionale samenwerkingsverbanden en dat ze momenteel volop in ontwikkeling zijn.
Inzicht, overzicht en praktijkgerichte oplossingen
Zeb Bergsma sprak over de uitdagingen die gepaard gaan met de oriëntatiefase. ‘Vooral zij-instromers vinden het lastig om overzicht te krijgen van de beschikbare functies binnen de techniek. Er zijn honderden functies, maar wat zijn goede instapfuncties? Samen met technische sectoren hebben we gekeken welke functies interessant zijn en hoe we deze duidelijk kunnen communiceren,’ aldus Bergsma. Daarbij zijn opleidingsexperts, arbeidsmarktcoaches en branches betrokken, om ervoor te zorgen dat de functies en opleidingen ook daadwerkelijk aansluiten op de behoeften van zowel de arbeidsmarkt als de werknemers.
'Samen met technische sectoren hebben we gekeken welke functies interessant zijn en hoe we deze duidelijk kunnen communiceren.'
- Zeb Bergsma
Naast inzicht en overzicht speelt begeleiding een cruciale rol. De aanwezigen benadrukten dat werknemers goed geadviseerd, gecoacht en begeleid moeten worden in hun loopbaan. Janne van Stokkom van het ministerie van SZW voegde toe dat ze werken aan een juridisch kader om de sectorale ontwikkelpaden structureel te verankeren, wat het duurzaam inzetbaar maakt voor re-integratie en leven lang ontwikkelen.
Vragen en reflecties uit de zaal
Tijdens de sessie kwamen ook verschillende vragen uit de zaal naar voren. Een belangrijke vraag was hoe het online platform daadwerkelijk de mensen zal weten te bereiken. De sprekers benadrukten dat daar t.z.t. actief op ingezet zal worden via marketing en communicatie, maar zeker ook door samen te werken met regionale werkcentra en lokale opleiders.
Een ander punt van discussie betrof de samenwerking met bestaande initiatieven binnen het onderwijs om met subsidie vanuit STO de instroom in de techniek te bevorderen. Bergsma erkende dat vanuit de ontwikkelpaden daar nog stappen gezet moeten worden om versnippering te voorkomen en initiatieven nog beter op elkaar af te stemmen. Work in progress!
Toekomst en ambities
Tot slot werd er vooruitgekeken naar de toekomst van de ontwikkelpaden. Janne van Stokkom kondigde aan dat er ca. eind oktober een Kamerbrief komt met de kaders voor de sectorale ontwikkelpaden en dat er begin 2025 al concrete stappen genomen worden om de eerste versies van de paden te lanceren. Daarnaast benadrukte ze dat de ambities verder reiken dan de techniek alleen. ‘Wij kijken vanuit landelijk nu ook naar andere sectoren zoals de kinderopvang en de ouderenzorg. In de toekomst gaat het ook om de ICT, onderwijs, schoonmaak etc. Uiteindelijk willen we het systeem structureel inbedden, zodat het in de toekomst ook kan bijdragen aan een bredere arbeidsmarktinfrastructuur.’
'We willen het systeem structureel inbedden.'
- Janne van Stokkom
Zeb sloot af met de positieve boodschap dat achter de pijlers van het Aanvalsplan stuurgroepen actief zijn, geformeerd vanuit de O&O fondsen, de bonden en werkgeversverenigingen: ‘Daarvan zitten inmiddels werkgroepen vraagstukken uit te werken. Op dit moment wordt het jaarplan 2025 gemaakt, met concrete projecten. Dat betekent niet dat we er zijn, maar wel dat er zich nu concrete plannen ontwikkelen voor de komende 2 jaar en dat we in 5 jaar tijd flinke stappen moeten hebben gezet.’