Leonie Oosterwaal en Sander Troost ©TP

17 februari 2022

Succesfactoren: experimenteren en samenwerken

Donderdag 10 februari is de regionale samenwerking Utrecht Talent Alliantie (UTA) gelanceerd tijdens een live uitzending vanaf het Media Park Hilversum. Onder het motto elk talent optimaal benutten wil een mix van spelers op de krappe arbeidsmarkt samenwerken aan het ontwikkelen van een toekomstgerichte beroepsbevolking.

Samen met kennisinstellingen, private opleiders, Economic Board Utrecht, gemeenten, UWV, ROM Utrecht Region en een aantal koepels van vragende werkgevers, werken Sander Troost en Leonie Oosterwaal namens de provincie, aan het realiseren van de doelstellingen van de UTA. De alliantie wil ervoor zorgen dat werkgevers beschikken over voldoende gekwalificeerd personeel en dat daardoor zoveel mogelijk mensen in de beroepsbevolking hun talenten optimaal benutten.

‘De provincie Utrecht staat een flinke groeisprong te wachten. Over twintig jaar wonen er in deze provincie een kwart meer inwoners dan nu,’ zegt Sander Troost. ‘Dat betekent ook veel meer banen. In 2040 zijn daarom 170.000 extra woningen nodig. Als je naar de ontwikkeling op de arbeidsmarkt kijkt, zie je veel slimme koppen, maar weinig praktische handen. Die onbalans is een risico. Als je dan meetelt waar bedrijven behoefte aan hebben, kun je niet om de noodzaak heen om te investeren in human capital.’ Die analyse wordt gedeeld door alle stakeholders in de regio en is het fundament van UTA. Alle stakeholders waren bij die analyse betrokken. De provincie Utrecht zette human capital op de agenda. ‘We onderzochten hoe we op de lange termijn elk talent kunnen enthousiasmeren en behouden. De focus ligt op de tekortsectoren zoals techniek, zorg, onderwijs en ICT. We vroegen ons af: hoe kunnen we de behoeften van het bedrijfsleven en organisaties aanvullend laten zijn op traditioneel arbeidsmarktbeleid en het onderwijs?’ Leonie Oosterwaal vult aan: ‘Alles met het oog op de ambities van UTA. Zoveel mogelijk mensen verleiden om over te stappen naar een beroep waar veel vraag naar is, structureel en met groeipotentie. Een leven lang leren en de beroepsbevolking van de regio digitaal vaardig maken en houden.’

Er zijn lessen getrokken uit de ervaringen van andere regio’s. Er is geen regio die hier niet mee bezig is. Limburg en Zwolle adviseerden ons over het eenzijdig inzetten van vouchers voor scholingstrajecten. ‘Op de lange termijn is het resultaat daarvan onduidelijk. Op een gegeven moment is het geld op en is er geen onderliggende structuur neergezet. We zetten in de regio in op het verbeteren van wat goed is en we proberen op te schalen. Hoe kunnen we een succesvol project van tien mensen tot een succes voor honderd mensen maken?’ Samen met partijen in de alliantie: bedrijfsleven, overheden, onderwijsinstellingen, UWV, Economic Board Utrecht en ROM. ‘We zijn continu in gesprek. Wat moet er gebeuren? Wie is waarvoor verantwoordelijk? Hoe brengen we geld bij elkaar? Hoe brengen we mensen bij elkaar?’

2022.17.02 Ld20220215 015 Sander Troost 1023x683

Sander Troost ©TP

Ik Zorg Shop
‘We kunnen mensen niet dwingen over te stappen naar een ander beroep,’ vervolgt Leonie Oosterwaal. ‘We kunnen het wel zo makkelijk mogelijk maken. In onze doelstellingen spreken we over soepele en veilige overstappen. Bijvoorbeeld door het regelen van financiering als je een opleiding nodig hebt. Of hulp bieden bij juridische drempels die het lastig maken om over te stappen. Er is al een aantal initiatieven die het mogelijk maken om je op zo’n ander beroep te oriënteren, zoals De Beroepentuin in Utrecht Overvecht. Daar kan iemand ervaren hoe het is om bijvoorbeeld in de techniek te werken, wat het is om installaties te plaatsen of elektriciteit aan te leggen. Op basis daarvan kan hij of zij op zoek naar een werkgever die zegt: ‘Je kunt bij mij komen werken en leren.’ De Ik Zorg Shop is te vinden in dé winkelstraat van Zeist. Iemand die denkt over een overstap naar de zorg, kan daar binnenlopen en praten met de hr-adviseur van een zorginstelling uit de regio en met werknemers uit de zorg zelf. Wil iemand een volgende stap maken om bijvoorbeeld ic-verpleegkundige worden, of werken in de ouderen- of de gehandicaptenzorg, dan kan daar direct contact gelegd worden met de betreffende zorgorganisatie om verder te verkennen welke opleiding je zou kunnen doen. UTA wil veel meer van dit soort initiatieven ontwikkelen.

UTA staat ook voor een leven lang ontwikkelen. De uiteindelijke doelstelling is dat iedereen in de regio wordt geholpen om zich tijdens zijn of haar loopbaan te blijven ontwikkelen. Daarvoor is het scholingsplatform MaakJeStap.nl gelanceerd. De derde doelstelling is de hele beroepsbevolking in de regio Utrecht digitaal vaardig maken, een vereiste om op de arbeidsmarkt te komen en te blijven. Dat alles moet in 2027 zijn bereikt.

2022.17.02 Ld20220215 065 Leonie Oosterwaal 1023x683

Leonie Oosterwaal ©TP

Breed gedragen
De samenwerking met alle partijen is goed. Leonie Oosterwaal: “Omdat iedereen vanaf het begin betrokken is geweest en we het eens zijn over de richting die we op willen. De drie ambities zijn onze toetssteen voor alles wat aan initiatieven wordt aangedragen. Onze werkwijze is simpel. Draagt het bij aan één van onze doelen? In welke mate? We gaan voor een beperkt aantal grote projecten. Draagt het bij, dan pakken we het op. Zoniet, dan doen we het niet. Onze aanpak is ondernemend en experimenteel. Niets is in beton gegoten. We bouwen de brug terwijl we er over lopen. Met het supportteam (waarin alle samenwerkingspartners zijn vertegenwoordigd) zoeken we oplossingen voor de vraagstukken die zich voordoen.’ Sander Troost: ‘Die onderzoekende aanpak leidt tot principiële discussies. Zetten we ons in om mensen zo snel mogelijk aan het werk te helpen? Of zetten we in op duurzame inzetbaarheid? Dat zijn twee heel verschillende benaderingen. We kiezen nadrukkelijk voor het laatste. Met een brede aandacht voor talent: hoe voorzien we in de behoeften van werkgevers op lange termijn. We zien dat we dan van stappen, sprongen kunnen maken.’ Als het lukt scholingsfondsen bij de realisatie van de human capital-agenda te betrekken, dan zouden nog grotere stappen gemaakt kunnen worden. Die fondsen zijn ooit opgericht door bedrijven en vakbonden, maar richten zich van oudsher op het zittend personeel. Leonie Oosterwaal: ‘Ook de bedrijven waarmee wij samenwerken, zijn bij zulke fondsen aangesloten. Hoe kunnen die aanzienlijke fondsen ingezet worden voor het regionaal werven en opleiden van personeel? En wat zou de ruimte zijn voor flexkrachten zijn om daar gebruik van te maken? Dat gesprek moeten we binnenkort gaan voeren. We zijn er nog lang niet en blijven de aanpak in de regio continu verder ontwikkelen.’

Sander Troost herkent de ambities van de provincie Utrecht terug in het coalitieakkoord ‘Omzien naar elkaar en vooruitkijken naar de toekomst’. ‘Alles hangt af van de invulling van die ambitie die valt of staat met de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel. Personeel met circulaire vaardigheden en kennis van grondstoffen, hergebruik, recycling en reparatie. Die vaardigheden moeten in allerlei opleidingen worden opgenomen.’ Hij adviseert de overheid te kijken naar initiatieven zoals de UTA. Er zijn meer partijen die je kunt betrekken bij de ontwikkeling van talent naast gemeenten en het UWV. UTA is daarvan een uitgelezen voorbeeld. ‘En maak daar vooral gebruik van,’ vult Leonie Oosterwaal aan.