‘Wij waren de V&D van het Nederlands Onderwijs’

‘Het duurde twee jaar voor ik dit doosje had. Het is pure eenvoud. Iedereen snapt dat je vier kaartjes van vier kleuren moet verzamelen. Ik vergelijk het met het succes van Apple. Maar aan die eenvoud gaat wel een heel denk- en ontwikkelproces vooraf.’

Pek en veren
De verandering in het curriculum werd niet door iedereen direct omarmd. Van de Hazelkamp zucht: ‘Ze droegen mij nog net niet met pek en veren naar buiten. Vanuit de harde techniek zag men het als een verschraling van het programma. Maar de V in vmbo staat voor voorbereidend en niet voor verdiepend. De meeste 12-jarigen weten nog wie wat ze willen worden, tenzij er echt motorolie door hun aderen stroomt. Je wilt die kinderen laten ontdékken. En in het mbo vindt de verdere beroepsvorming plaats. Bovendien, ik wilde een betaalbaar aanbod creëren in het onderwijs. Ook kwam ik zo de werkgevers tegemoet in hun wensen én ik deed nog steeds recht aan mijn personeel dat wel in een herkenbaar vakgebied les kon blijven geven.’

Rouwproces
Maar het ging niet vanzelf. Elke docent geeft naast het eigen vak ook een profielmodule, zoals “Product maken en verbeteren”, of “Het organiseren van een activiteit”. Via een versneld traject - in company – volgden alle docenten de bijscholing tot docent dienstverlening en producten.
‘In beginsel was het voor onze docenten shocking! Echt een rouwproces. En we hebben zeker ook fouten gemaakt. De techniekdocenten die de hele dag sleutelden moesten van mij opeens ook PIE-onderdelen geven. Daar werden ze niet gelukkig van, dus dat heb ik teruggedraaid. Zo hebben we proefondervindelijk ons onderwijs steeds verder verbeterd. Nu durf ik te zeggen dat onze docenten de gedachtegang omarmen en proberen door te ontwikkelen. Dus niet meer terugkijken naar het oude. Dat vraagt out-of-the box denken en doen van collega’s die al vijftien jaar hetzelfde repertoire draaien. Dat dit gelukt is in een relatief goede sfeer en met betrokkenheid van ouders, leerlingen en collega’s, daar ben ik enorm trots op.’  

Groei
Het afgelopen jaar is Het Rijks met 50 leerlingen gegroeid. Dat trekt de aandacht van andere scholen. ‘Ik krijg zo’n 40 scholen per jaar op bezoek, ook omdat we pilotschool zijn voor de Nieuwe Leerweg. Veel scholen worstelen met de grote aantallen profielen die ze aanbieden en het beperkte aantal leerlingen per profiel. Dankzij ons nieuwe curriculum zijn bij ons de materiele- en de personele lasten nu veel lager. Dat we aantrekkelijk zijn voor leerlingen komt niet alleen door het nieuwe onderwijssysteem. De nieuwbouw is ook een belangrijke factor, daar hebben we de Nijmeegse architectuurprijs mee gewonnen. Maar vooral: leerlingen voelen zich betrokken en gezien. Die keuzevrijheid, volgens mij vindt ieder mens dat fijn.’

Achterover leunen?
‘Klaar zijn we nooit. Diensten & Producten 2.0 bij Het Rijks komt eraan en we zijn als pilotschool druk bezig met het vormgeven van de nieuwe leerweg voor vmbo g/t. En ik houd mijn ogen open voor varianten die ontstaan in onze STO-regio. Een andere school werkt bijvoorbeeld veel met leren in bedrijf. Het enige wat ik doe is oren en ogen open houden en kijken waar de kansen liggen in de markt om het onderwijs beter te maken voor al die leerlingen.’

Behoudend onderwijs
‘In het onderwijs hebben we niet snel genoeg ingespeeld op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Onderwijs denkt nog te veel vanuit het eigen perspectief. Als ik mij voorstel dan zeg ik altijd: Ik ben Twan en ik ben manisch positief. Ik probeer altijd de kansen te zien. Daarmee onderscheid je je heel snel in het behoudende onderwijs.’

Het Rijks heeft een stagenetwerk van 100 bedrijven.
‘Als we iets willen dan vinden we daar de bedrijven bij. Dat lukt altijd, als je maar met een duidelijke vraag komt en ook vanuit de ondernemer denkt. Niet moeilijk doen over roosters en dergelijke. Ik zeg gewoon: Ik wil in die periode 16 uur van je tijd om de beroepskracht van de toekomst op te leiden. Zij hebben mij ook wel nodig tegenwoordig, maar ik heb hen harder nodig. Dus stel ik me dienstbaar op.’

‘Ik weet dat veel scholen worstelen met de leerlingenaantallen bij techniek. Mijn boodschap is: laat techniek niet vallen, maar organiseer het anders. Durf anders te denken, open je vizier, zie en grijp kansen, toon ondernemerschap. En zoek de verbinding. We laten ons te vaak beperken. We hadden hier lang nog een ouderwets roosterbord, daar hing een stickertje onder Niets is onmogelijk.’