M/V Middelbaar beroepsonderwijs (mbo)

M/V aandeel studenten bètatechniek in het mbo | Binnen het middelbaar beroepsonderwijs kiezen vrouwen in 2022/23 nog altijd minder vaak voor een bètatechnische opleiding dan mannen. Het aandeel vrouwen dat kiest voor bètatechniek ten opzichte van het totaal aantal vrouwen dat een mbo-opleiding start, is momenteel 9%. Het aandeel bij de mannen ligt een stuk hoger, namelijk op 47%. Op niveau 1 kiezen vrouwen het vaakst voor een bètatechnische opleiding, het aandeel is hier 11% (t.o.v. 38% bij de mannen). Op niveau 2 is het aandeel vrouwen 6%, en het aandeel mannen 53%. Op niveau 3 is het aandeel vrouwen het laagst, namelijk 5%, terwijl het aandeel mannen hier juist het hoogst is (59%). Op niveau 4 kiest 10% van de vrouwen en 40% van de mannen voor een bètatechnische opleiding.

Qua ontwikkeling de laatste tien jaar, is een lichte toename te zien van zowel het aandeel mannen als het aandeel vrouwen dat kiest voor een bètatechnische mbo-opleiding. Het aandeel vrouwen dat kiest voor bètatechniek in het mbo was in 2012/13 7% en is in 2022/23 9%. Het aandeel mannen dat bètatechniek kiest, was 44% in 2012/13 en is 47% in 2022/23. Het laatste jaar is het aandeel bij vrouwen licht gestegen (1 procentpunt) en bij mannen gelijk gebleven ten opzichte van het jaar ervoor (2021/22).

Ratio m/v instromende studenten bètatechniek in het mbo | Binnen het bètatechnisch mbo zijn vrouwen nog altijd sterk in de minderheid. In 2022/23 is de vertegenwoordiging vrouwen qua aantallen 15%, terwijl de vertegenwoordiging mannen op 85% ligt. De vertegenwoordiging vrouwen is de afgelopen tien jaar slechts licht toegenomen. In 2012/13 was 13% van de instromende bètatechnische studenten vrouw en 87% man. Nadat de vertegenwoordiging vrouwen gedurende lange tijd 14% bedroeg, is dit het afgelopen jaar voor het eerst weer met 1 procentpunt toegenomen tot 15%.

De vertegenwoordiging vrouwen binnen de instromende studenten van het bètatechnisch onderwijs is het hoogste op niveau 4, namelijk 23% v/77% m. Op niveau 1 is de vertegenwoordiging vrouwen in 2022/23 gelijk aan 17% v/83% m. Op niveau 2 en 3 is de vertegenwoordiging het laagste: slechts 7% v/93% m.

Ratio m/v bètatechnisch mbo naar domein | Het mbo kent zestien onderwijsdomeinen, waarbinnen alle opleidingen zijn ingedeeld. Bètatechnische opleidingen komen voor in twaalf van de zestien mbo-domeinen.¹ De vraag is: hoe is de vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in bètatechnische opleidingen van deze twaalf domeinen? Zijn er domeinen waar juist meer mannen of meer vrouwen instromen? Dat zegt iets over de interesse van mannen en vrouwen in de (bètatechnische opleidingen van de) verschillende domeinen.

In de grafiek is te zien, dat er twee domeinen zijn waar vrouwen in de meerderheid zijn in de bètatechnische opleidingen. Dat zijn Media en Vormgeving (56% v/44% m) en Ambacht, laboratorium en gezondheidstechniek (54% v/46% m). Er is nog een derde domein, waar vrouwen flink zijn vertegenwoordigd. Dat is het domein Handel en ondernemerschap (47% v/53% m). In alle andere domeinen is de vertegenwoordiging van vrouwen juist lager dan 20%. De minste vrouwen kom je tegen bij de bètatechnische opleidingen in de domeinen Techniek en procesindustrie (3% v/97% m), Mobiliteit en voertuigen (4% v/96% m), Informatie en communicatietechnologie (6% v/94% m) en Bouw en infra (6% v/94% m).

Afgezien van de domeinen Handel en ondernemerschap, Entree, en Afbouw, hout en onderhoud, is de vertegenwoordiging van vrouwen de afgelopen tien jaar in alle domeinen toegenomen.

Aantal m/v bètatechnisch mbo naar domein | Er is een groot verschil tussen mannen en vrouwen in de keuze voor bètatechnische opleidingen binnen bepaalde domeinen van het mbo. Het is hierbij opvallend dat vrouwen vaker kiezen voor opleidingen in een specifiek domein, terwijl mannen zich meer verspreiden over verschillende domeinen. Bij deze grafiek kan worden opgemerkt, dat het totaalaantal per domein ook beïnvloed wordt door het aantal opleidingen dat wordt aangeboden.

Vrouwen die in 2022/23 kiezen voor een bètatechnische opleiding op het mbo, kiezen in 47% van de gevallen voor het domein Media en Vormgeving (2.671). Op plek 2 en 3 staan de domeinen Ambacht, laboratorium en gezondheidstechniek (634) en Entree (496). Het domein Media en Vormgeving heeft dus zowel een hoge vertegenwoordiging van vrouwen als een hoog totaal aantal vrouwen binnen de instromers in bètatechnische opleidingen. Vrouwen kiezen het minst vaak voor een opleiding binnen de domeinen Cross-over (8), Transport, scheepvaart en logistiek (86) en Mobiliteit en voertuigen (139).

Mannen die in 2022/23 kiezen voor een bètatechnische opleiding op het mbo, kiezen het vaakst voor een opleiding binnen het domein Techniek en procesindustrie (9.248), Informatie en communicatietechnologie (5.920) en Bouw en infra (3.942). Wederom is hier een duidelijke overeenstemming tussen de vertegenwoordiging van mannen (bovenstaande grafiek) en het aantal mannen binnen de instromers in bètatechnische opleidingen. Het minst vaak kiezen mannen voor een bètatechnische opleiding in de domeinen Cross-over (79), Handel en ondernemerschap (209) en Ambacht, laboratorium en gezondheidstechniek (551).

Ratio m/v bètatechnisch mbo naar instelling | De ratio m/v in het bètatechnisch mbo verschilt sterk per instelling. Deze verschillen in ratio’s hangen onder andere samen met het opleidingsaanbod. Bij de meeste mbo-instellingen zijn de mannen oververtegenwoordigd in de bètatechniek, maar er zijn een aantal instellingen waar meer dan de helft van de instromers in de bètatechnische opleidingen vrouw is.

De mbo-instellingen waar in 2022/23 meer dan de helft van de studenten die instromen in bètatechnische opleidingen vrouw is, zijn C I B A P (76% v/24% m), SG De Rooi Pannen (66% v/34% m), Nimeto (65% v/35% m), en SiNTLUCAS (62% v/38% m).

De instellingen waar mannen het sterkst vertegenwoordigd zijn, en waar minder dan een op de twintig instromers in de bètatechnische opleidingen vrouw is, zijn SOMA College (2% v/98% m), Hoornbeeck College (2% v/98% m) en Regio College (4% v/96% m).

Instellingen waar de vertegenwoordiging van vrouwen de afgelopen tien jaar met meer dan tien procentpunt is toegenomen zijn C I B A P (met 13 procentpunt van 63% naar 76%) en Mediacollege Amsterdam (met 13 procentpunt van 28% naar 41%). Instellingen waar de vertegenwoordiging van vrouwen de afgelopen tien jaar relatief gezien het sterkst is toegenomen zijn het SOMA College (van 0% naar 2%), ROC Rivor (van 1% naar 6%) en ROC van Flevoland (van 4% naar 11%). De instellingen die pas na het jaar 2012/13 zijn opgericht, zijn hier logischerwijs niet in meegenomen.

Aantal m/v bètatechnisch mbo naar instelling | Naar welke instellingen trekken mannen toe die kiezen voor bètatechnische opleidingen, en waar trekken vrouwen juist naartoe? In de grafiek is de top-20 instellingen te vinden waar mannen en vrouwen voor kiezen, wanneer zij beginnen aan een bètatechnische mbo-opleiding. Absolute aantallen hebben onder andere te maken met opleidingsaanbod (welke bètatechnische opleidingen worden aangeboden en op hoeveel locaties) en de instellingsgrootte (aantal vestigingen en totale omvang studenteninstroom).

Als vrouwen kiezen voor een bètatechnische mbo-opleiding, kiezen zij in 2022/23 het vaakst voor een opleiding aan het Grafisch Lyceum R’dam (424), SiNTLUCAS (392) en C I B A P (307). Vrouwen zijn op deze instellingen ruim vertegenwoordigd bij de instroom in bètatechnische opleidingen (zie voor de ratio mannen en vrouwen de grafiek hierboven).

Als mannen kiezen voor een bètatechnische mbo-opleiding, kiezen zij het vaakst voor een opleiding aan het ROC van Amsterdam (1.737), Koning Willem I College (1.590) en het Deltion College (1.477). Deze instellingen hebben zowel een hoog totaalaantal instromers in bètatechnische opleidingen als een sterke oververtegenwoordiging van mannen in deze opleidingen (zie voor de ratio m/v de grafiek hierboven).

Ratio m/v bètatechnisch mbo naar opleiding | Er zitten grote verschillen in de ratio m/v tussen verschillende bètatechnische opleidingen. In welke opleidingen zijn vrouwen oververtegenwoordigd, en in welke mannen?

Bètatechnische mbo-opleidingen waar in 2022/23 80% of meer van de instromende studenten vrouw is, zijn: Decoratie- en restauratieschilder (90%), Ruimtelijk vormgever (86%), Fashion Tailor (86%), Medewerker productpresentatie (85%), Media en vormgeving (84%), Assistant Fashion Tailor (83%), Stand- en decorbouwer (83%) en Fashion Retailer (82%). Er zijn nog enkele opleidingen waar minder dan eenvijfde van de instromers in 2022/23 man is, maar dat betreft hele kleine opleidingen (<10 instromers).

Er zijn in 2022/23 232 bètatechnische mbo-opleidingen waar de vertegenwoordiging van mannen bij de instroom 80% of hoger is. Van de 232 opleidingen waar mannen sterk zijn vertegenwoordigd in de instroom, zijn er 106 opleidingen waar geen enkele vrouw instroomt. Hierbij moet worden opgemerkt dat onder de opleidingen waar geen enkele vrouw instroomt, er 56 opleidingen zijn waar minder dan 5 mannen instromen.

De tien grootste opleidingen waarbij mannen sterk zijn vertegenwoordigd, zijn Software developer (2.908 instromers, waarvan 93% man), Technicus engineering (1.744, wv. 97% m), Expert IT systems and devices (1.604, wv. 97% m), Timmerman (1.414, wv. 98% m), Allround technicus voertuigen en mobiele werktuigen (1.253, wv. 97% m), Basis technicus voertuigen en mobiele werktuigen (1.094, wv. 97% m), Middenkaderfunctionaris Bouw (972, wv. 82% m), Medewerker ICT support (867, wv. 94% m), Monteur elektrotechnische installaties (856, wv. 98% m) en technisch specialist voertuigen en mobiele werktuigen (816, wv. 96% m).

In de afgelopen tien jaar is de vertegenwoordiging van vrouwen in de instroom bij 52 bètatechnische opleidingen toegenomen. Bij 33 bètatechnische opleidingen is de vertegenwoordiging gelijk gebleven, en bij 19 opleidingen gedaald. Kanttekening hierbij is dat veel opleidingen zijn veranderd in tien jaar tijd; opleidingen die na 2012/13 zijn opgericht, of niet meer bestaan in 2022/23, zijn hier logischerwijs niet in meegenomen.

Aantal m/v bètatechnisch mbo naar opleiding | Voor welke bètatechnische mbo-opleidingen kiezen in absolute aantallen de meeste vrouwen en mannen? In de grafiek is de top-20 te zien waar mannen en vrouwen voor kiezen.

Wat daarbij als eerste opvalt, is dat de verspreiding over bètatechnische opleidingen verschilt tussen mannen en vrouwen. Hoewel de absolute aantallen van de instromers onder de mannen hoger liggen, zijn mannen over het algemeen meer verspreid over verschillende opleidingen dan vrouwen. Ditzelfde patroon is ook te zien bij de verspreiding van mannen en vrouwen over de verschillende domeinen.

Vrouwen die kiezen voor een bètatechnische mbo-opleiding, kiezen in 2022/23 het vaakst voor de opleiding Mediavormgever (1.384, 24% van de bètatechnisch instromende vrouwen). Er zijn in 2022/23 286 bètatechnische mbo-opleidingen; daardoor is het opvallend dat ongeveer een vierde van de vrouwen die instroomt in bètatechniek, kiest voor een specifieke opleiding. Op nummer twee en drie staan Ruimtelijk vormgever (616) en Assistent horeca, voeding of voedingsindustrie (426).

Als mannen kiezen voor een bètatechnische mbo-opleiding, kiezen zij het vaakst voor Software developer (2.702; 8% van de bètatechnisch instromende mannen, kiest deze opleiding), Technicus engineering (1.687) en Expert IT systems and devices (1.553).