Instroom
Om aan de groeiende behoefte naar technisch geschoold personeel te kunnen voldoen zal de keuze voor een technische opleiding vaker moeten worden gemaakt.
Het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo), middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en bedrijfsleven werken op regionaal niveau nauw samen aan innovatief en kwalitatief sterk onderwijs. Zo worden de jongeren van nu goed voorbereid op de banen van de toekomst.
De onderwijscijfers worden jaarlijks geüpdatet. Het betreft hier een update van 27 juni 2024.
Aandeel leerlingen bètatechniek vmbo-bb/kb/gl (3e leerjaar) | Binnen de basisberoepsgerichte leerweg (bb), de kaderberoepsgerichte leerweg (kb) en de gemengde leerweg (gl) kiest de laatste jaren een stabiel aandeel leerlingen in het derde leerjaar voor een technisch1 profiel. Het aandeel leerlingen dat een technisch profiel kiest in vmbo-bb/-kb/-gl is in 2023/24 gelijk gebleven op 20%. Dit is iets hoger dan in 2019/20; toen was het aandeel 19%.
Binnen de basisberoepsgerichte leerweg koos 23% van de leerlingen voor een technisch profiel in 2023/24. Dit is 1 procentpunt minder dan vorig jaar. Binnen vmbo-kb is het aandeel dit jaar gelijk gebleven op 23%. Binnen vmbo-gl is het aandeel dit jaar ook gelijk gebleven op 12%.
1. Over het algemeen gebruiken we in de monitor de verzamelnaam bètatechniek, maar voor het vmbo gebruiken we specifiek de term techniek.
Aantal leerlingen bètatechniek vmbo-bb/kb/gl (3e leerjaar) | Het aantal technische leerlingen in het derde leerjaar van het beroepsgerichte vmbo is het afgelopen jaar licht afgenomen ten opzichte van het jaar ervoor. Het jaar ervoor was er juist sprake van een stijging. Het aantal nam toe van 11.440 in 2021/22 naar 12.547 in 2022/23. Het ligt in 2023/24 iets lager, 12.182. Dat is nog wel hoger dan in 2021/22. Dit is in lijn met de ontwikkelingen van het totaalaantal leerlingen in de beroepsgerichte leerwegen.
Binnen de basisberoepsgerichte leerweg (vmbo-bb) is het aantal leerlingen dat in het derde leerjaar kiest voor een technisch profiel het laatste jaar gedaald van 4.047 in 2022/23 naar 3.753 in 2023/24 (het totaalaantal is afgenomen van 16.657 naar 16.143). Het absolute aantal leerlingen dat binnen de kaderberoepsgerichte leerweg (vmbo-kb) kiest voor een technische richting is afgelopen jaar licht afgenomen van 6.610 naar 6.461 (het totaalaantal daalde van 29.089 naar 28.348). De gemengde leerweg (vmbo-gl) laat een lichte stijging zien in het aantal leerlingen dat kiest voor een technisch profiel. Het aantal leerlingen in het derde leerjaar is toegenomen van 1.890 in 2022/23 naar 1.968 in 2023/24 (het totaalaantal daalde juist van 16.214 naar 15.873). Het aantal leerlingen met een technisch profiel in het derde leerjaar van de gemengde leerweg is de laatste jaren toegenomen; in 2019/20 betrof het nog 1.452 leerlingen.
Aandeel bètatechniek binnen gediplomeerden vmbo-gl/tl | Het aandeel gediplomeerden met een natuur- en scheikunde vakkenpakket (NaSk)1 heeft de laatste tien jaren enigszins geschommeld binnen de gemengde leerweg (gl) en de theoretische leerweg (tl).
Binnen de gemengde leerweg steeg het aandeel van 34% in 2012/13 naar 41% in 2018/19. Na een daling in 2019/20 en 2020/21 is het percentage het afgelopen jaar weer iets gestegen (37%).
Binnen de theoretische leerweg was het aandeel in 2012/13 36%. Daarna nam het aandeel toe tot 41% in 2015/16. Dit percentage is een aantal jaren gelijk gebleven. Na 2017/18 is er echter sprake van een daling. In 2022/23 is het aandeel gediplomeerden met NaSk verder gedaald tot 34%.
1. Binnen vmbo-tl is sinds 2018 een profielstructuur ingevoerd. Echter, de trends in de monitor Techniekpact lopen tenminste tien jaar. Daardoor is de indicator NaSk behouden om een vakkenpakket als (bèta)technisch te classificeren. Een tweede reden om deze indicator aan te houden, is dat niet alle vmbo-tl-leerlingen zijn geregistreerd in een profiel; in 2022/23 is van 24% van de vmbo-tl-leerlingen in het derde leerjaar geen profielregistratie bekend.
Aantal gediplomeerden bètatechniek vmbo-gl/tl | De gemengde leerweg bevat zowel profielen als keuzevakken. De profielen vallen onder de beroepsgerichte leerwegen en de keuzevakken onder de theoretische leerweg. Het aantal gediplomeerden met NaSk binnen de gemengde leerweg is de afgelopen tien jaar iets gestegen van 2.024 in 2012/13 tot 2.537 in 2022/23. Het afgelopen jaar betreft het ook een lichte toename ten opzichte van het jaar ervoor, in 2021/22 waren er 2.518 NaSk-gediplomeerden.
Het aantal NaSk-gediplomeerden binnen vmbo-tl schommelde de laatste jaren sterker. Binnen de theoretische leerweg waren er 15.421 NaSk-gediplomeerden in 2012/13. Vervolgens steeg het tot 19.652 in 2015/16. Sindsdien is het aantal gedaald naar 12.945 in 2022/23.
Doorstroom leerlingen bètatechnisch vmbo - bètatechnisch mbo | Van de leerlingen in het vmbo, over alle leerwegen gezien, kiest 30%1 voor een technische vervolgopleiding in het mbo. Bij de gediplomeerden tien jaar ervoor was dit aandeel 28%. Tussen de leerwegen zijn echter grotere verschillen op te merken.
Vanuit vmbo bb/kb/gl kiest een hoger percentage leerlingen voor een technische mbo-opleiding dan vanuit de theoretische leerweg. Het aandeel vanuit de theoretische leerweg is de laatste drie jaren gelijk gebleven op 26%. Binnen de gemengde leerweg vindt het laatste jaar een lichte stijging plaats van 1 procentpunt (31% in 2022/23). Bij de kaderberoepsgerichte leerweg is het aandeel de laatste drie jaar gelijk gebleven op 32%. Binnen de basisberoepsgerichte leerweg stijgt het aandeel de laatste drie jaren licht. In 2022/23 steeg het aandeel met 1 procentpunt tot 35%.
In het filter ‘Profiel’ is te zien hoe groot de relatieve doorstroom per profiel is. Vanuit technische profielen ligt de percentuele doorstroom hoger. Bij Bouwen, wonen en interieur is dit 73%, Maritiem en techniek 58%, Media, vormgeving en ICT 62%, Mobiliteit en transport 78% en Produceren, installeren en energie 83%.
1. Bij het berekenen van deze percentages is uitgegaan van gediplomeerden die niet doorstromen naar havo en doorstromen naar het mbo.
Het aandeel leerlingen dat kiest voor een technisch profiel in vmbo-bb/-kb/-gl tezamen is gelijk gebleven (20%). In vmbo-tl blijft echter het aandeel dat kiest voor een profiel met vakkeuze NaSk dalen. Waar in 2017/18 nog 41% (18.941) van de leerlingen diplomeerde met NaSk, is dat in 2022/23 nog 34% (12.945).
Wel zet een toename van leerlingen met technische profielen in de gemengde leerweg dit jaar door, waardoor het aantal is gestegen van 1.452 in 2019/20 naar 1.968 in 2023/24.