Bias en bondgenoten

Gender Bias
VHTO geeft, in opvolging van de kick-off van 13 maart, actuele data over vrouwen in de techniek. Opvallend: tweeënvijftig procent van de vrouwelijke wetenschappers, ingenieurs en technologen verlaat binnen tien jaar de sector om te werken in een andere sector. Bij mannen ligt dit percentage op – slechts - zeventien procent. Rahel de Vriend van VHTO licht toe dat gebrek aan inclusieve cultuur en gender biassen de voornaamste redenen zijn voor deze uitstroom. Bias betekent "vertekening". Gender bias gaat dus over (on)bewuste vooroordelen en discriminatie op basis van geslacht.

Maternity en affinity
We kunnen verschillende soorten van dit vooroordeel onderscheiden, en in deze sessie worden de meest voorkomende genderbiassen besproken. De Vriend: 'Denk bijvoorbeeld aan de maternity bias: Bij deze bias gaat men ervanuit dat – zodra vrouwen moeder worden – ze minder toegewijd zijn aan hun carrière. Je hebt ook de affinity bias: onbewust geven we de voorkeur aan mensen die op onszelf lijken. We stoppen ook meer tijd in die mensen, bijvoorbeeld als we ze spreken in sollicitatiegesprekken of in een team die we managen. Dat geeft ze een voordeel ten opzichte van anderen die niet op je lijken.'

Muggenbeten
Wat gebeurt er als je niet bewust bent van je eigen bias? Dan kan het leiden tot vervelende interacties, bijvoorbeeld in de vorm van microagressies. Microagressies zijn heel subtiele, vaak onbewuste vormen van racisme, seksisme of transfobie, zoals bijvoorbeeld: "Goh dat is enorm knap, dat jij dit als vrouw kan!". Het gaat meestal om uitspraken of gedrag in dagelijkse interacties, maar die impliciet getuigen van lagere verwachtingen of aangeven dat personen niet voldoen aan de norm.

Dit klinkt onschuldig, maar dit is het niet. Treffend is de vergelijking met muggenbeten. De sessiebegeleiders van VHTO maken een sterk punt via een filmpje: als je één keer door een mug wordt gestoken, is nog te doen. Maar als dagelijks steeds opnieuw lastiggevallen wordt, dan is de impact groot.

Waar ligt de oplossing? VHTO adviseert om bewust te zijn van je biassen, zodat je er tegen kan handelen. Ook pleiten ze voor allyship, om op die manier een inclusieve cultuur te creëren en waarborgen. Meer hierover kun je lezen in de whitepaper "Vrouwen in bèta, techniek en IT - Hoe behoud je ze als organisatie?".

Indrukwekkend ervaringsverhaal
Zichtbaar onder de indruk zijn de deelnemers van afsluitend spreker Deborah Bosgoed, directeur van Bosgoed Bouw & Advies. Zij deelt haar ervaringsverhaal als "vrouw in de bouw". Hoe er regelmatig hardop vraagtekens gezet werden bij haar aanwezigheid als jonge meid (en later als volwassen vrouw) in een techniekopleiding. Hoe ze zich tijdens opleidingen staande heeft moeten houden bij seksueel ongewenst gedrag van medestudenten én docenten. Welke kansenongelijkheid ze in het werkveld heeft ervaren.

Maar Bosgoeds verhaal is zeker geen zielig verhaal, maar één van doorzetten en ambitie: 'Mijn passie voor bouwen is groter dan de tegenslagen die ik heb meegemaakt. Ik heb nu een eigen aannemersbedrijf en ingenieursbureau. Zo kan ik laten zien dat we vrouwen wél een gelijkwaardige positie kunnen geven in een bedrijf.'

Haar dochter heeft de liefde voor bouw en techniek van haar moeder geërfd, en koos voor een opleiding tot lasser. Bosgoed vindt het pijnlijk om te zien dat de geschiedenis zich grotendeels herhaalt: 'Mijn zestienjarige dochter moet vechten voor soms hele basale dingen, zoals haar veiligheid als ze alleen in een practicumhok wil werken.'

'Veiligheid op de werkvloer is essentieel', benadrukt ze. 'En zorg niet alleen voor veiligheid op papier, maar zorg ook voor een open cultuur voor vrouwen om hierover te praten, en waar mogelijk dat ze een andere vrouw als buddy hebben.' Daarbij bevestigt Bosgoed dat we er nog niet zijn, maar dat zij hopelijk als voorbeeld kan dienen voor andere vrouwen én mannen.