Instroom
Om aan de groeiende behoefte naar technisch geschoold personeel te kunnen voldoen zal de keuze voor een technische opleiding vaker moeten worden gemaakt.
Bron: Unsplash
Hoewel het aandeel vrouwen in bèta, techniek en IT de afgelopen jaren licht steeg, is de kans dat je op de technische werkvloer een vrouw tegenkomt nog steeds heel erg klein. Gelukkig is het lage aandeel vrouwen in deze sectoren geen natuurwet; er zijn knoppen om aan te draaien om het aandeel te verhogen. In dit artikel vertelt VHTO over de knoppen waaraan onderwijsinstellingen of werkgevers kunnen draaien om meer vrouwen te werven en te behouden voor technische en IT-beroepen.
Dat het aandeel vrouwen in bèta, techniek en IT nog altijd niet meer is dan 20%, is jammer voor vrouwen zelf die de kans missen op een leuke baan met goede baanzekerheid en een fijn salaris. Het is vooral een gemiste kans voor de samenleving. In sectoren waar de arbeidsmarktkrapte ontzettend hoog is wordt de helft aan arbeidspotentieel niet aangesproken. Bovendien wordt de mogelijkheid gemist om te werken aan technieken of technologie waarin alle ervaringen en perspectieven van alle mensen uit de samenleving worden meegenomen.
VHTO, expertisecentrum genderdiversiteit in bèta, techniek en IT werkt daarom aan meer meiden en vrouwen in technische studies en sectoren. Ze ontwikkelt en doet interventies, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en ervaringen uit de praktijk. Op basis daarvan geeft zij adviezen aan onderwijsinstellingen en werkgevers.
Inzicht in data
Voor werkgevers of onderwijsinstellingen die aan de slag willen met het thema meer vrouwen in bèta, techniek en IT, is een eerste stap tot actie om inzicht te krijgen in de huidige verdeling tussen mannen en vrouwen binnen de studies of organisatie. Harde cijfers helpen bij bewustwording en geven een doel waar je naar toe zou willen werken. Het zou namelijk kunnen dat een studie wel vrouwen weet te trekken naar voorlichtingsmomenten, maar dat je uiteindelijk amper vrouwen terugziet in het eerste jaar. Dan is tijd om het voorlichtingsmoment kritisch te bekijken. Het kan ook zijn dat blijkt dat het uitstroommoment voor vrouwen veelal na drie jaar is terwijl bij de mannen dat moment veel later ligt. Dan is dat het onderwerp om te onderzoeken.
Na inzicht komt actie. Wat VHTO nog wel eens ziet, is dat instellingen of bedrijven blijven hangen in het verzamelen van data en inzichten. Het verzamelen van data kan samen met het nemen van concrete acties; er is namelijk ook redelijk wat bekend uit de wetenschappelijke literatuur aan welke knoppen je als instelling of organisatie kunt draaien.
Zo blijkt uit verschillende onderzoeken – en dat hoort VHTO ook in de praktijk – dat meiden of vrouwen weinig voorbeelden kennen van vrouwen in een technische rol of van een technische vrouw die doorstroomde naar een managementfunctie binnen de organisatie. Doordat vrouwen geen voorbeelden zien, is het moeilijk om dergelijke functies voor zichzelf voor te stellen. Maak daarom die voorbeelden zichtbaar. Zorg dat vrouwen tijdens voorlichtingen ervaringen delen, laat vrouwelijke alumni aan studenten vertellen over hun baan of zet vrouwen op het podium tijdens interne organisatiesessies. Dit klinkt als een open deur, maar het gebeurt helaas nog niet heel vaak.
Breng vrouwen ook met elkaar in contact. Door het lage aandeel is de kans klein dat vrouwen in technische studies of banen in hun klas of op hun afdeling een vrouwelijke studiegenoot of collega tegenkomen. Daarom organiseren sommige onderwijsinstellingen sessies voor de vrouwelijke studenten of zetten organisaties vrouwennetwerken op. Er zijn ook onderwijsinstellingen die nog verder gaan: zij zetten een grotere groep vrouwen bij elkaar in de klas.
VHTO ziet in de praktijk dat het voor vrouwen soms lastig is om bij deze sessies aanwezig te zijn. Ze moeten er vrije uren voor opnemen of toestemming vragen bij hun baas. Dat gooit een drempel op. Denk dus bij het organiseren van dergelijke sessies of netwerken ook na over hoe deze drempels weggenomen kunnen worden.
Deze sessies kunnen worden gebruikt om ervaringen uit te wisselen, soms hele praktische. Laatst vertelde een organisatie dat tijdens hun sessie een vrouw vroeg hoe andere vrouwen omgaan met een zware ladder. Toen bleek dat op andere locaties ook lichtere ladders beschikbaar waren. Zo werd het probleem voor deze vrouw opgelost.
Thuisvoelen
Vaak komt tijdens deze sessies ook aan bod dat vrouwen zich niet altijd thuisvoelen in een cultuur die wordt gedomineerd door mannen. Uit onderzoeken blijkt dat vrouwen vaker harder moeten werken voor een promotie of salarisverhoging. In Nederland associëren we namelijk techniek nog altijd met mannen, waardoor we onbewust vrouwen niet altijd vinden thuishoren in bèta, techniek en IT. Daardoor spelen vastgeroeste ideeën en verwachtingen over mannen en vrouwen - waarvan we ons overigens vaak niet eens bewust zijn - nog een sterke rol op binnen de bèta, techniek en IT. Wil je als onderwijsinstelling of werkgever werken aan een inclusieve cultuur waarin iedereen zich thuisvoelt, dan is het belangrijk om de cultuur en mate van thuisvoelen van verschillende groepen studenten of werknemers eens te onderzoeken. Maak docenten of managers bijvoorbeeld bewust dat onbewuste verwachtingen en ideeën een rol kunnen spelen in de beoordeling. Daarvoor zijn workshops of trainingen beschikbaar, maar ook – iets laagdrempelig – online videos of trainingen.
Bewustwording dat het een probleem is dat vrouwen zich niet altijd thuis voelen in bèta, techniek en IT en dat je daar als onderwijsinstelling of bedrijf iets kan doen is een belangrijke stap naar het vergroten van het aandeel vrouwen in de sector. VHTO kan daarbij helpen en ondersteunen, met bijvoorbeeld workshops of trainingen. Fix the system, not the girls is het motto van VHTO. Door het veranderen van het systeem werken we aan sectoren die er voor iedereen zijn.